پیش‌بینی‌ها شوم است. بانک جهانی در ماه ژوئن پیش‌بینی کرد که دولت در سال جاری ۵.۴ تریلیون نایرا (۱۲.۶ میلیارد دلار) برای یارانه سوخت هزینه خواهد کرد که بیش از سه برابر سال گذشته است. همانطور که در نمودار زیر مشخص است، بانک جهانی تخمین می‌زند که این بیشتر از افزایش درآمدی است که دولت از قیمت‌های بالاتر نفت خام به دست می‌آورد. در نتیجه، علیرغم قیمت بالای جهانی، درآمد خالص نفت نیجریه احتمالا حدود ۴۰ درصد کمتر از سال گذشته خواهد بود. این همه موارد دیگر را هم تحت فشار قرار می‌دهد. در بودجه اصلاحی سال جاری، دولت نسبت به مجموع آموزش، بهداشت، درمان و رفاه، سهم بیشتری را به یارانه سوخت اختصاص داد.
اقتصادآنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش اکونومیست، پرجمعیت‌ترین کشور آفریقا با جمعیتی حدود ۲۲۰ میلیون نفر به شدت به پولی نیاز دارد که یک رونق نفتی می‌تواند به همراه داشته باشد. حدود ۴۰ درصد از مردم این کشور با کمتر از ۱.۹۰ دلار در روز زندگی می‌کنند. دولت برای تامین بدهی‌های خود با مشکل مواجه است. خدمات اجتماعی وخیم است. اقتصاد اسفناک به خشونتی که بیشتر کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد، کمک کرده است. در نیمه اول سال جاری، نزدیک به ۶هزار نفر توسط گروه‌های تروریستی، آدم‌ربایان، راهزنان یا ارتش کشته شده‌اند.
چرا در دوران رونق نفتی سود کمتر شده است؟
یکی از راه‌های دزدی، بارگیری بیش از حد محموله‌های قانونی با نفت بیشتر از میزان اعلام شده است. یک راه دیگر این است که به خطوط لوله نفوذ و نفت را استخراج کنید، سپس آن را در پالایشگاه‌های مخفی قبل از فروش پالایش کنید. پنج سال پیش، شبکه دموکراسی ذینفعان (یک ناظر در دلتای نیجریه) نظرسنجی انجام داد که بیش از صد پالایشگاه از این قبیل را تنها در دو ایالت از ۹ ایالت تولیدکننده نفت نیجریه یافت. لدوم میتی یکی از رهبران محلی از اوگونیلند (منطقه‌ای در دلتا) می‌گوید که با نبود راه‌های دیگر برای کسب درآمد کافی، صدها هزار جوان درگیر پالایش غیرقانونی هستند.
قیمت‌گذاری دستوری بزرگترین دلیلی است که حتی در دوران رونق باعث از بین رفتن دارایی عمومی می‌شود. در نقاط دیگر، با افزایش قیمت نفت خام، رانندگان پول بیشتری در پمپ‌های بنزین می‌پردازند، اما نه در نیجریه. بنزین حدود ۱۷۵ نایرا (۰.۴۲ دلار) در هر لیتر است که در میان ارزان‌ترین بنزین‌های جهان است، اما دولت از دسامبر ۲۰۲۰ قیمت رسمی را افزایش نداده است. در ژانویه محمدو بوهاری رییس‌جمهوری نیجریه، به آخرین وعده خود مبنی بر اصلاح سیستم عمل نکرد و دولت را وادار به پرداخت هزینه شکاف بزرگ میان قیمت‌های پایین و ثابت نیجریه با قیمت‌های جهانی کرد. شرکت دولتی نفت نیجریه یارانه سوخت را از سود خود پوشش می‌دهد و آنچه را که باقی می‌ماند به عنوان سهم دولت می‌پردازد اما در نیمه نخست سال جاری هیچ پولی به عنوان سهم دولت واریز نشده است.
یکی دیگر از دلایلی که منابع مالی عمومی نیجریه از قیمت‌های بالای نفت سود چندانی نمی‌برد این است که همانطور که در نمودار زیر مشخص است تولید این کشور به ۱.۱۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافته که پایین‌ترین میزان در بیش از ۵۰ سال گذشته و تا حدی به این دلیل است که صنعت نفت نیز با مشکلاتی مواجه شده است. تولید نفت این کشور از سال ۲۰۰۵ به آرامی کاهش یافته است. میزان تولید در سال جاری هم کاهش یافته است و این در حالی است که اخیرا تولید آنگولا از نیجریه پیشی گرفت.
یکی از دلایل کاهش تولید این است که شرکت دولتی نفت نیجریه پس از پرداخت یارانه بنزین به قدری کمبود نقدینگی دارد که برای پوشش هزینه‌های تولید برای پمپاژ نفت خام مشکل دارد. نکته دیگر این است که مقدار زیادی نفت هرگز به عنوان بخشی از تولید نیجریه به حساب نمی‌آید چرا که به سرقت می‌رود!
مردم عادی نیجریه حداقل ممکن است خود را دلداری دهند که بنزین آنها هنوز ارزان است. با این حال، گاهی اوقات این بنزین ته می‌کشد همانطور که کالاهای تحت قیمت‌گذاری دستوری اغلب با این مساله مواجه می‌شوند. امسال سه دوره کمبود وجود داشته است. رانندگان خشمگین در صف‌های طولانی که زمزمه‌هایی را در مورد فساد در کشور نشخوار می‌کنند، ممکن است به خاطر به زبان آوردن یک عبارت محبوب یوروبا مورد عفو قرار گیرند: جاپا، یعنی مهاجرت کن.
منبع: https://www.eghtesadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-3/667634-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D9%88%D9%84-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7-%D8%A8%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D9%81%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85
اینکه دقیقا چه کسانی «پسران بزرگ» هستند، به شدت مورد بحث است. آقای کیاری اخیرا مدعی شد که افسران ارتش، مقامات دولتی و حتی رهبران مذهبی در این امر دخیل هستند. سخنگویان نیروی دریایی ادعا می‌کنند که چنین مقیاس بزرگی از سرقت غیرممکن است، چرا که – آنها به اشتباه استدلال می‌کنند – گشت‌های آنها قایق‌ها را شناسایی کرده و آنها را متوقف کرده‌اند. متیو پیج از اتاق فکر چتم هاوس در لندن می‌گوید که شرکت نفت دولتی نیجریه خود «ستاره شمالی در صورت فلکی دزدسالار خود است.» یک ناظر ناشناس در این باره هشدار می‌دهد که این «جنایت سازمان یافته فراملی است که توسط بسیاری از افراد خشن اداره می‌شود.»
نمودار میانگین تولید سالانه نفت در نیجریه
چرا تولید نفت نیجریه کاهش یافته است؟
مقدار قابل توجه نفت خام به سرقت رفته مستقیما وارد بازارهای بین‌المللی می‌شود. قایق‌های کوچک در امتداد کانال‌های دلتا حضور دارند که از خطوط لوله غیرقانونی پر می‌شوند. آنها آن را به نفتکش‌های دریایی یا سکوهای نفتی شناور تحویل می‌دهند. گاهی اوقات نفت خام دزدیده شده با انواع قانونی مخلوط می‌شود و به خریداران ناآگاه فروخته می‌شود. با این حال، بخش عمده آن توسط تاجرانی خریداری می‌شود که وانمود می‌کنند نمی‌دانند نفت دزدی را خریداری کرده و یا اهمیتی به آن نمی‌دهند. الکساندر سوئل از شبکه دموکراسی سهامداران می‌گوید: یک بازار سیاه بزرگ در سواحل غرب آفریقا وجود دارد.
آقای میتی می‌گوید: این توسط پسران بزرگ انجام می‌شود. ضربه زدن به لوله‌ها برای گرفتن حجم زیاد و حرارت دادن برای حفظ جریان نفت خام، به تخصص واقعی نیاز دارد. یکی از مصاحبه شوندگان که خواست نامش فاش نشود، عنوان کرد: این امر همچنین مستلزم همدستی برخی از مقاماتی است که خطوط لوله را اداره می‌کنند و نیروهای امنیتی که ظاهرا از آنها محافظت می‌کنند.
کهکشانی از دزدها
نمودار سود نفت و گاز نیجریه به تریلیون نایرا
آقای بوهاری وعده سرکوب داده است. اولین اقدام شرکت نفت دولتی نیجریه استخدام شرکت‌های امنیتی خصوصی برای محافظت از خطوط لوله بود – اتهامی آشکار برای ارتش. اما بعید است که این هم مشکل را حل کند. دو شرکت از این مجموعه، متعلق به یک جنگ‌سالار سابق، دولت اکپمپولو معروف به تومپولو هستند. او در دهه ۲۰۰۰ یک کمپین چریکی را برای مردم محلی رهبری کرد تا نفت دلتا را قبل رسیدن به توافقی که به موجب آن در ازای عفو و قراردادهای امنیتی سودآور، انفجار خطوط لوله را متوقف کند، کنترل کند. این توافق در دولت آقای بوهاری که در سال ۲۰۱۶ حکم بازداشت او را صادر کرد، فسخ شد. با این حال، تومپولو اکنون به طرز عجیبی هم پیمانکار دولتی است و هم در فهرست تحت تعقیب آژانس مبارزه با فساد نیجریه است که می‌گوید او ۱۰۵ میلیون دلار از طریق اختلاس به دست آورده است (اگرچه او این اشتباه را انکار می‌کند.)
تخمین‌ها در این زمینه متفاوت است، اما ناظر صنعت نفت می‌گوید که سارقان روزانه ۱۰۸ هزار بشکه، یعنی حدود ۷ درصد از تولید این کشور را به سرقت می‌برند. این تنها در سه ماهه اول سال جاری یک میلیارد دلار برای دولت هزینه داشته است. سازمان دیده‌بانی تخمین می‌زند که بین ۵ تا ۲۰ درصد از نفت نیجریه به سرقت رفته است. خط لوله ترانس نیجر که می‌تواند ۱۸۰ هزار بشکه در روز (حدود ۱۶ درصد از تولید کنونی کشور) را حمل کند، به قدری مورد سرقت قرار گرفته که جریان آن از ماه ژوئن متوقف شده است. خط لوله بزرگ دیگری که روزانه ۱۵۰ هزار بشکه نفت منتقل می‌کند نیز بارها مورد حمله قرار گرفته است. شرکت بزرگ نفتی شل، از ماه مارچ بر روی تمام صادرات نفت خام بانی لایت – یک نفت خام با کیفیت بالا – وضعیت فورس ماژور اعلام کرده که به آنها اجازه می‌دهد به تعهدات قراردادی خود عمل نکنند. مله کیاری، رییس شرکت نفت دولتی ادعا می‌کند نیجریه می‌تواند ۷۰۰ هزار بشکه دیگر در روز تولید کند، اما برای دزدی! و شرکت‌های نفتی مجبور به کاهش تولید برای جلوگیری از آن هستند. او گفت که موج خرابکاری در یک نقطه باعث شد شرکت نفت دولتی نیجریه کل شبکه خطوط لوله خود را تعطیل کند.
قیمت‌گذاری دستوری، عوارض جانبی دیگری هم دارد. از آنجایی که بنزین به شکلی غیرطبیعی ارزان است، نیجریه‌ای‌ها مقدار بیشتری از آن را می‌سوزانند. طبق آمار واردات شرکت دولتی نفت نیجریه، مصرف بنزین از حدود ۵۸ میلیون لیتر در روز در سال ۲۰۲۱ به حدود ۷۰ میلیون لیتر در سال جاری افزایش یافته است. برخی از نیجریه‌ای‌ها، بدون تعجب بنزین یارانه‌ای ارزان قیمت خریداری می‌کنند و آن را از مرزها قاچاق می‌کنند و به قیمتی گران‌تر در کشورهای همسایه می‌فروشند. چنین قاچاقی زمانی سودآور است که قیمت‌های جهانی بالا باشد. همچنین اگرچه نیجریه نفت خام پمپاژ می‌کند، پالایشگاه‌های این کشور به قدری ناکارآمد هستند که تعطیل شده‌اند، بنابراین ناچار به واردات تقریبا تمام سوخت تصفیه شده مورد نیاز است و افزایش مصرف داخلی هم بر حساب جاری تاثیر می‌گذارد.