بروزرسانی: 15 آذر 1404
آموزش مهم ترین اصطلاحات اقتصاد کلان
حتی میتوان گفت اختلاف هزینه بین دو پروژه مساوی یا بیشتر از نرخ MARR خواهد بود. اقتصاد خرد، رفتار اقتصادی واحدهای تصمیم گیرنده انفرادی، شامل خانوارها و شرکتها یا خریداران و فروشندگان را بررسی میکند. در مقابل اقتصاد کلان، بررسی رفتار کلی و همفزون شده اقتصاد و عوامل مؤثر بر آن شامل بیکاری، تورم، رشد اقتصادی و سیاست پولی و مالی را تحلیل میکند. 🔘 کانون توجه دانش اقتصاد بر این است که عوامل اقتصادی چگونه رفتار و تعامل میکنند و اقتصادهای مختلف چگونه کار میکنند. اما در اصل فروشندگان و تولیدکنندگان محصول هستند که باید مالیات را به دولت بپردازند. در نوع غیر مستقیم اخذ مالیات عملی خاص و مستقل به نام پرداخت مالیات انجام نمیشود، بلکه به صورت نامحسوس اخذ میشود. مالیات از مجموع درآمدها اخذ میشود. برخی شرکتها برای کاهش بار مالیات و اهداف حسابداری داراییهای خود را مستهلک میکنند. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله به معرفی و توصیف برخی از اصطلاحات مهم و پرکاربرد علم اقتصاد در زمینه سرمایهگذاری پرداخته شده است. در واقع موضوع مورد نظر در این جا قیمت واحدهای تجاری و غیرتجاری در منطقه است و اینکه چقدر از میانگین درآمد خانوار فاصله دارد. در واقع نقدینگی به اینکه چقدر طول میکشد تا دارایی را به پول نقد تبدیل کرد.
مالیات مستقیم که به دو دسته مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم میشود. در این دو فرآیند اگر هر کدام اتفاق بیفتد گروه مقابل خوشحال نخواهد شد، زیرا سود فقط یک جانبه است مگر در مثال مزایده که خریدار برای خرید خود برنامهای دارد. سفته یک برگه تعهد است که در آن شخص دهنده متعهد میشود تا در یک بازه زمانی که قید شده مقدار مشخصی پول را به سفتهگیرنده بدهد. مازاد مصرفکننده زمانی اتفاق میافتد که بالاترین قیمت محصولی در بازار کمتر از بالاترین قیمتی است که مشتریان قادر به پرداخت هستند. مثلا زمانی را در نظر بگیرید که مغازهداری سه جین تیشرت از تولیدی خریداری کرده که قیمت هر عدد آن ۲۰هزار تومان محاسبه شده، از آن جایی که این مغازهدار تیشرتها را تک به تک میفروشد مبلغی را روی هر کدام از تیشرتها میکشد. چک یک لغت فارسی است به معنای نوشتهای که در آن شخص پولی در حساب بانکی خود را برداشت کرده یا به شخص دیگری حواله میکنند. این اصطلاح در مورد حسابهای سپرده بانکی کاربرد ندارد، زیرا در آن مورد نرخ سود مشخصی را در مدت زمان مشخصی به حساب مشتری واریز کرده و ریسک آن صفر است. سفته به دلیل خطرات حمل و نقل پول نقد در بین بازرگانان رواج یافت و امروزه یک وسیله اعتباری در سرمایهگذاری کوتاه مدت در واحدهای تولیدی، صنعتی، تجاری و خدمانی استفاده میشود.
اولین بار این این معیار توسط کورادو جینی متخصص آمار در سال ۱۹۱۲ معرفی شد. اولین بار قانون پرداخت مالیات در مصر وضع شد که به حدود ۲۸۰۰ تا ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد باز میگردد. اگر ۱۰۰هزار تومان پول را در حساب سپرده کوتاهمدت بگذارید، با وجود ۷ درصد سود، در پایان یک سال ۱۰۷هزار تومان پول خواهید داشت، حال اگر سرمایهگذاری انجام ندهید ارزش ۱۰۰ هزار تومان در سال آینده به اندازه ۹۳.۴۵ هزار تومان خواهد بود. همان طور که از نام آن پیدا است فروش اولیه سهام یک شرکت خصوصی به عموم سهامداران است. ارزش افزوده به آن معنا است که یک محصول از همه جوانب ارتقا پیدا کرده است. مالیات بر درآمد: همانطور که از نام آن پیدا است این نوع مالیات به طور مستقیم از درآمد افراد یا شرکتها اخذ میشود. یا ارزش دارایی مورد نظر طی یک دوره مالی مورد استفااده قرار گرفته یا خیر؟ حداکثر نرخ تولیدات داخلی یک سازمان باید طوری باشد که بدون ایجاد بدهی یا هزینه جدید از پس مخارج موجود برآمده و همزمان نیز پیشرفت کند. این نوع مالیات به آن دسته از مالیات گفته میشود که به طور مستقیم از درآمد یا دارایی مودیان یا پرداختکنندگان مالیات اخذ میشود.
طلا: بانک مرکزی معادل مبلغ ریالی پول موجودی طلا را گزارش سایت economymag میدهد. ارز: در ازای انتقال هر مقدار ارز (واحد پول هر کشور) معادل ریالی آن به صاحبان ارز پرداخت میشود. سود در زمانی ایجاد میشود که کالای واحد در دو بازار یا در دو قالب متفاوت با قیمت متفاوت وجود داشته باشد. اما با توجه به شرایط موجود و تغییر لحظهای نرخ ارز تبدیل دو واحد کمی به مشکل میخورد. حال با تبدیل پول به سهام یا کالاهای ارزشمند مقدار سود مذکور در طی زمان به مقدار پول اولیه افزوده میشود و مقدار کلی پول افزایش مییابد. در این میان دولت برای جبران کاهش میزان درآمدش باید از بانک مرکزی وام بگیرد یا از صندوق ذخایر استفاده کند. البته در این میان چندین عامل دیگر نیز وجود دارند که بر عرضه و تقاضا، قیمتها و کمیت کالا در بازار تاثیر میگذارند. 🔵 اقتصاد خرد شاخهای از علم اقتصاد است که به تحلیل بازیگران منفرد در یک بازار و نیز تحلیل ساختار بازار میپردازد.
🔴 رکود تورمی به زبان ساده به زمانی گفته میشود که رشد اقتصادی یک کشور آهسته شده و آمار بیکاری نسبتاً بالایی نیز به ثبت میرسد و یا رکود اقتصادی به وجود میآید. اوراق قرضه معمولا توسط شرکتی که به آن مبالغ نیاز دارد منتشر نمیشود، بلکه این کار توسط سازمان یا شرکتی دیگر انجام میپذیرد. از طرف دیگر آلفا نرخ بازده غیرعادی اوراق بهادار یا پورتفوی را نشان میدهد، در واقع همان چیزی است که معمولا به عنوان حباب از آن یاد میشود. درآمد سرانه به عنوان شاخص محدودیتهایی دارد که شامل اختلاف درآمد، فقر، ثروت یا پسانداز میشود، نکته دیگر اینکه با استفاده از آن نمیشود میزان تورم را محاسبه کرد. همچنین روشی برای تخصیص هزینه خرید یا اکتساب دارایی مشهود در طول عمر مفید آن است. دارایی ترازنامه: در ارتباط با تنظیمات مربوط به میزان نقدینگی است، اوراق قرضهای که در دست مردم است خرید و فروش میشود. به مقدار درآمدی گفته میشود که در طول یک سال توسط هر فرد در یک کشور یا در یک منطقه جغرافیایی به دست آمده است. طبق این محاسبات همه افراد در زیر یک سقف یک خانواده محسوب میشوند، تولد، ازدواج و به سرپرستی گرفتن بچهها نیز در این محاسبات مورد نظر قرار میگیرند.
قانون عرضه و تقاضا در دو جهت مخالف اما در یک راستا در حرکتاند و در جایی که به یکدیگر میرسند هر دو به هم فشار وارد میکنند تا به حالت تعادل برسند. قانون عرضه میگوید که قیمت بالای یک محصول منجر به افزایش عرضه آن محصول میشود؛ زیرا فروشندگان به دنبال افزایش درآمد هستند. یعنی بازدهی بیشتر از آنچه از طریق یک مدل تعادلی مثل داراییهای سرمایه، تخمین زده شده است. نرخ تولید داخلی به بالاترین میزان قابل تولید یک شرکت یا بالاترین سطح خدمات که ارائه شده توسط یک سازمان گفته میشود که بدون به کارگیری محصولات یا نیروهای خارج از آن سازمان یا شرکت انجام میپذیرد. از سه روش میتوان نرخ تولید ناخالص ملی را اندازهگیری کرد: با استفاده از هزینهها، تولید یا درآمد. با این حال آن طور که گفته شد، در نهایت مالیات پرداخته شده از مصرفکنندگان نهایی در هنگام خرید گرفته میشود. با فروش سهمی که امروز قیمت آن بالا رفته و خرید سهمی ارزشمند که عرضه اولیهای با قیمتی مناسب داشته سود آربیتراژی کسب میکنند. شرایطی را در نظر بگیرید که درآمد دریافتی مردم کاهش یافته و همزمان خرید کالایی که مالیات بر آن اعمال میشود، کاهش مییابد. یعنی اگر پروژهای که هزینه اولیه بیشتری دارد به عنوان پروژه اقتصادی برگزیده شود، میتوان گفت نرخ بازگشتیاش برابر یا بیشتر از نرخ MARR (Minimum Attractive Rate of Return) میشود.
مثلا یک کارخانه که جوراب تولید میکند از نخ تمام پنبه استفاده میکند و دیگر نخ پلیاستر در بافت جورابها به کار نمیبرد. قانون تقاضا میگوید که قیمت بالای یک کالا منجر به کاهش تقاضا میشود. قانون عرضه و تقاضا در مورد ارتباط فروشندگان کالاها و مشتریان آن کالا است در واقع این قانون رابطه بین مقدار کالایی را در بازار با نرخ آن نشان میدهد. شرایطی را در نظر بگیرید که در کارخانهای به تعداد بالا محصولی تولید شود اما استقبال از آن در بازار کمتر از میزان تولید شده باشد، در این صورت ممکن است کارخانه با ضرر مالی مواجه شود. اوراق مشارکت: این نوع اوراق نیز با مورد قبلی مشابهت دارد. البته این اوراق را نوعی سرمایهگذاری نیز در نظر میگیرند، طبق موارد درج شده در اوراق این وجه یا اعتباری که به نهاد یا سازمانی داده میشود باید تا پایان بازه زمانی مشخصی پس داده شود که معمولا با سود همراه است. در واقع نوعی اوراق بدهی است که توسط دولت، شهرداریها، شرکتهای وابسته به دولت و خصوصی برای تامین مخارج و جبران برخی هزینهها منتشر میشود. یعنی زمانی که درآمد دولت از مخارج و هزینههای آن کمتر است.
نویسنده: تیم تحریریه سید احسان خاندوزی